‘Onbegrijpelijk, Gezondheidsraad wil geen landelijke MRI-screening’

De beroepsgroep van radiologen keerde zich enkele weken geleden in een kritische brief aan staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid tegen een recent advies van de Gezondheidsraad over screening op borstkanker. Wij spraken met Claudia Soede, werkzaam bij Valorisatie in het Radboudumc, ze kreeg in 2015 zelf borstkanker. In de patiëntenadviesraad van het thema Women’s Cancers denkt zij mee om de zorg voor andere vrouwen met kanker te verbeteren.

Claudia: ‘Er wordt veel geld uitgetrokken om coronapatiënten op de IC in leven te houden. En dat gun ik natuurlijk iedereen. Maar ik vind het onbegrijpelijk dat de Gezondheidsraad MRI-screening wil onthouden bij vrouwen met dicht borstklierweefsel die volledig meedraaien in de maatschappij. Terwijl dat de enige bewezen methode is om bij hen borstkanker vroegtijdig te diagnosticeren en, potentieel, hun leven te redden.’

Onbegrijpelijk

Claudia: ‘Het gaat om zo’n 80.000 vrouwen per jaar, 8 procent van alle vrouwen die een mama-screening  ondergaan. Juist bij deze groep komt borstkanker twee keer zoveel voor. Alleen zie je het niet op een normale mammografie omdat de hele borst bij hen wit kleurt, niet alleen de tumor.  Een nationaal onderzoek (de DENSE studie), waaraan 40.000 vrouwen uit Nederland hebben deelgenomen, wijst uit dat je met een MRI een tumor bij deze vrouwen wél vroegtijdig kunt opsporen. Het is onbegrijpelijk dat de Gezondheidsraad, het hoogste adviesorgaan van het Ministerie van Volksgezondheid, het voorstel voor landelijke MRI-screening bij vrouwen met dicht borstklierweefsel met een negatief advies voorlegt aan het ministerie.’

Foute boel

Claudia: ‘Ik kreeg vijf jaar geleden borstkanker, ik was toen 46, dus nog vóór de landelijke screening waarvoor je na je vijftigste een oproep krijgt. Ik voelde een knobbeltje en het was foute boel, er zat ook al een uitzaaiing in een okselklier. Ik heb eerst zes chemokuren ondergaan, daarna een operatie en veertig bestralingen. Door die chemo’s heb ik nog steeds, vijf jaar later, last van neuropathie in mijn voeten, dat is heel pijnlijk. Ik loop elke twee weken bij de oedeemtherapeut om het vocht uit mijn arm te masseren. Daar hebben veel vrouwen last van bij wie een okselklier is verwijderd. Ik heb aan de zware behandeling meer lichamelijke klachten overgehouden, alle slijmvliezen krijgen bijvoorbeeld een tik. Waarom zou je dat deze vrouwen met dicht borstweefsel aandoen. Bij een snelle diagnose kun je bij een goed behandelbare tumor veel kwaad voorkomen en daarnaast ook het sterftecijfer terugdringen. Afgelopen jaar overleden er weer drieduizend vrouwen aan borstkanker. Daarom begrijp ik niet, waarom de Gezondheidsraad dit advies uitbrengt aan staatssecretaris Blokhuis.’

Waarom niet nu al starten met MRI-screening?

Volgens de Gezondheidsraad levert een MRI veel vals-positieve uitslagen op, waardoor je honderden vrouwen belast met onnodig onderzoek. Claudia: ‘Ik denk dat de meeste vrouwen dat er graag voor over hebben. Ze hoeven dan niet meer bang te zijn dat ze te laat merken dat er tóch een tumor zat.’ De Gezondheidsraad komt wel met een alternatief en stelt voor bij deze vrouwen een mammografie te laten doen met contrastmiddel.
Claudia: ‘De werking is nog niet onderzocht. Daar moet je dan ook eerst jarenlang onderzoek naar doen. Waarom zou je niet toch nu al starten met de landelijke MRI-screening. Dat mag je vrouwen mijns inziens niet ontzeggen, als die mogelijkheid er is. De DENSE studie heeft onomstotelijk aangetoond dat het leidt tot betere vroegtijdige opsporing en uiteindelijk minder sterfte. Dan stuur je vrouwen toch niet naar huis tot ze een knobbeltje gaan voelen. Dan is het te laat. Ik zou zeggen, zet nu in op die landelijke MRI-screening en stel het later eventueel bij als onderzoek uitwijst dat mammografie met contrastvloeistof beter werkt en goedkoper is. Daarmee bied je vrouwen met dicht borstklierweefsel nú goede zorg. Bovendien vraag ik me af wat duurder is, want vroegtijdige diagnose kan naast het leed ook hoge zorgkosten voorkomen.’ 

Twee keer zoveel levens redden

Haar verhaal wordt ondersteund door Ritse Mann, mammaradioloog in het Radboudumc en één van de opstellers van de brief aan staatssecretaris Blokhuis. Ritse: ‘Met landelijke MRI-screening kun je op de lange termijn binnen deze groep bijna twee keer zo veel levens redden als met mammografie en het is bewezen kosteneffectief.’ Ritse heeft ook bedenkingen bij  het alternatief van de Gezondheidsraad om bij deze vrouwen een mammografie te laten doen met contrastmiddel.  ‘Daar moet je eerst uitgebreid onderzoek naar doen en het duurt op z’n minst zes jaar voor de resultaten daarvan binnen zijn, de DENSE trial duurde 10 jaar. Het voor mammografie gebruikte contrastmiddel is bovendien minder veilig dan het contrastmiddel voor MRI, waardoor ook deze screening in het ziekenhuis moet plaatsvinden.’

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen