Verbeterde opsporing van borstkanker door te voelen met echo

Eén op de zeven vrouwen krijgt de diagnose borstkanker gedurende haar leven. Vroegtijdige opsporing is van levensbelang. Onderzoeker Gijs Hendriks van het Radboudumc promoveert vandaag onder leiding van prof. dr. ir. Chris de Korte op een nieuwe techniek om borstkanker sneller op te sporen. Met 3D elastografische metingen wordt sneller gevonden of het om een onschuldige of kwaadaardige tumor gaat. Hierdoor kunnen op termijn onnodige puncties voorkomen worden en zijn resultaten sneller bekend.

Verschil tussen onschuldige en kwaadaardige tumoren

De bekende methode om borstkanker op te sporen, mammografie, werkt bij 44% van de vrouwen niet goed. Over het algemeen zijn dit jongere vrouwen, omdat zij over het algemeen nog veel klierweefsel hebben. Bij een mammografie drukt een laborant de borst vast tussen twee platen en maakt een röntgenfoto. Op deze foto steekt een tumor wit af bij het zwartgekleurde vetweefsel. Het klierweefsel van jongere vrouwen licht ook wit op, net als een tumor. Daardoor is het verschil lastig te zien en wordt er veel onnodig onderzoek, zoals een punctie, gedaan. Voor deze vrouwen is dat vaak een onzekere periode: je moet extra terugkomen en zit een tijd in onzekerheid: wat hebben ze gevonden en is het onschuldig of kwaadaardig? Daarom is er een alternatief ontwikkeld: 3-D echografie. Deze echo wordt gemaakt op dezelfde manier als bij zwangere vrouwen: de vrouw ligt op haar rug, de echokop rust op de borst en beweegt automatisch over de borst terwijl deze echoplaatjes opneemt. Op de echo’s is het vet- en klierweefsel, maar ook een eventuele tumor te zien, en van elkaar te onderscheiden.

Nieuwe methode meet stijfheid en mobiliteit

Maar ook deze methode is nog niet optimaal: onschuldige en kwaadaardige tumoren zijn namelijk moeilijk van elkaar te onderscheiden. Gijs Hendriks heeft een methode ontwikkeld waarin hij elastografische metingen heeft toegevoegd. Met die metingen ‘voelt’ de echo heel nauwkeurig hoe hard en beweeglijk het weefsel is. Daar zit namelijk een verschil in: kwaadaardige laesies zijn over het algemeen harder en zijn minder beweeglijk dan onschuldige tumoren. Door naast het maken van een echo ook de stijfheid en mobiliteit van het weefsel te meten, is sneller duidelijk of het onschuldige of kwaadaardige tumoren zijn.

Voordelen

Patiënten hebben zo sneller duidelijkheid. Alles wordt in één keer onderzocht. Ze hoeven niet eerst nog terug te komen voor vervolgonderzoek, en het aantal onnodige (vervelende en pijnlijke) puncties kan omlaag. Bovendien hoeft de radioloog deze screening niet zelf uit te voeren, maar hoeft hij alleen achteraf de beelden die een laborant maakt te bekijken. Dus op deze manier bespaart ook de radioloog tijd die op een andere manier ingezet kan worden. Nog een extra voordeel voor de patiënt is dat deze methode veel sneller werkt dan de reguliere 3D echografie: in plaats van 90 seconden duurt een test maar 3 seconden. En in die tijd is dan zowel de echo als de elastografische meting gedaan. De methode is nog niet beschikbaar voor medische diagnostiek, de volgende stap is een grote klinische studie.

Over borstkanker

1 op de 7 vrouwen krijgt de diagnose borstkanker krijgt gedurende haar leven. Vroegtijdige opsporing is van levensbelang. In 2018 kregen 523.000 vrouwen de diagnose borstkanker in Europa en 138.000 vrouwen overleefden deze ziekte niet.

Over de promovendus

Gijs Hendriks (1990) behaalde in 2014 zijn masterdiploma Biomedical Engineering aan de Technische Universiteit Eindhoven. Bovenstaand onderzoek voerde hij uit bij het Medical UltraSound Imaging Center (MUSIC) van de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc, binnen het Radboud Institute for Health Sciences (RIHS). Momenteel is hij werkzaam als postdoctoraal onderzoeker bij MUSIC, Radboudumc.

Gegevens

Promovendus: ir. G.A.G.M. Hendriks
Titel proefschrift: 3D Breast Ultrasound Elastography
Promotor: Prof. dr. ir. C.L. de Korte
Copromotor: Dr. ir. H.H.G. Hansen
Datum promotie: 29 oktober 2019, 14.30 uur
 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen