KWF geeft miljoenen aan Radboudumc-kankeronderzoek De onderzoeken van het Radboudumc richten zich op darmkanker, nierkanker, eierstokkanker en borstkanker.

17 december 2019

KWF Kankerbestrijding investeert 2,7 miljoen euro in 5 verschillende onderzoeken van het Radboudumc. De projecten starten in 2020. De toekenningen zijn onderdeel van de nieuwste financieringsronde van KWF, waarin ruim 34 miljoen euro wordt toegekend aan Nederlands kankeronderzoek. De onderzoeken richten zich op darmkanker, nierkanker, eierstokkanker en borstkanker.

Vroege opsporing van darmkanker – dr. Annemarie Boleij

Het onderzoek van dr. Annemarie Boleij richt zich op de vroege opsporing van darmkanker. Bij een kijkonderzoek in de darm (coloscopie) komt het nu nog geregeld voor dat voorlopers van darmkanker worden gemist. Dit komt doordat sommige voorlopers plat van aard zijn en daarom moeilijker te vinden zijn (zogenaamde sessiele tumoren). Deze sessiele tumoren komen vaker aan de rechterkant voor en hebben juist een zeer hoog risico; wanneer ze blijven zitten kunnen ze snel uitgroeien tot een agressieve kanker. Door de aanwezigheid van bepaalde micro-organismen op poliepen, bacteriële biofilms, in beeld te brengen, is de verwachting dat voorlopers van darmtumoren beter zichtbaar gemaakt kunnen worden. Zo kunnen patiënten eerder behandeld worden. Het geld dat ter beschikking wordt gesteld aan Annemarie Boleij is rechtstreeks afkomstig van de opbrengsten van de Alpe d’HuZes.

Nieuwe methode om een erfelijke vorm van eierstokkanker op te sporen – prof. dr. Nicoline Hoogerbrugge

Hoogleraar kanker-genetica en medisch specialist Nicoline Hoogerbrugge ontvangt samen met Marjolijn Ligtenberg en Joanne de Hullu subsidie voor de landelijke implementatie van de nieuwe methode om een erfelijke vorm van eierstokkanker bij vrouwen te identificeren. Dit gebeurt door van iedere nieuwe patiënte eerst de tumor te testen op genetische afwijkingen. Met deze methode hoeft niet meer bij iedere patiënte een bloedtest te worden uitgevoerd, maar alleen als er een afwijking wordt gevonden (in ongeveer 20% van de gevallen). Als er geen afwijking wordt gevonden, is er ook geen erfelijke aanleg en hoeft er geen bloedtest te worden gedaan. De test maakt het mogelijk om op efficiënte wijze aan te tonen of de tumor erfelijk is, zodat bij vrouwelijke familieleden borst- en eierstokkanker kan worden voorkomen of tijdig opgespoord.

De oorsprong van uitzaaiingen – prof. dr. Iris Nagtegaal

Hoogleraar Gastrointestinale Pathologie Iris Nagtegaal zoomt met haar onderzoek in op uitzaaiingen bij kanker. Er wordt gedacht dat de ziekte zich via lymfeklieren door het lichaam verspreidt, maar is dat werkelijk zo? Verspreiding via bloedvaten lijkt belangrijker te zijn. Bij darmkanker is er bovendien in een groot deel van de gevallen sprake van losse groepen kankercellen in de buurt van de tumor, zogeheten tumor deposities. De aanwezigheid van tumor deposities is geassocieerd met een slechte prognose en zou wellicht een betere indicatie zijn voor het voorschrijven van chemotherapie dan positieve lymfklieren. Toch is er nog maar weinig over tumor deposities bekend. Met deze subsidie wil Iris Nagtegaal proberen een definitie van tumor deposities vast te stellen. Hoe komen de cellen in het vetweefsel terecht? Uit bloedvaten, of toch de lymfe? En wat is de beste behandeling voor darmtumoren met tumor deposities?

 
Radionuclide therapie met alfastralers voor de behandeling van nierkanker – dr. Sandra Heskamp

Nierkanker is een agressieve vorm van kanker die moeilijk te behandelen is met conventionele medicijnen zoals chemotherapie. Om de overleving van nierkanker patiënten te verbeteren ontwikkelt Dr. Sandra Heskamp nieuwe therapieën. In dit project zal ze werken aan een nieuwe vorm van radionuclide therapie met alfa deeltjes. Hierbij koppelt ze een radioactieve stof aan een antistof die specifiek aan de nierkankercellen bindt en niet aan gezonde cellen. Dit maakt het mogelijk om een hoge dosis radioactieve straling naar de tumor en eventuele uitzaaiingen te brengen, terwijl normaal weefsel gespaard blijft. De alfa deeltjes die in dit project gebruikt worden kunnen al in hele lage dosis grote schade toe te brengen aan de kankercellen, waarbij er weinig kans is op herstel en overleving. De komende jaren zal ze onderzoeken of het mogelijk is om deze therapie op een effectieve en veilige manier in te zetten om patiënten met nierkanker te behandelen. Dit project wordt gefinancierd door Alpe d’HuZes.

Biomarker-validatie-infrastructuur voor de vroege opsporing van (borst)kanker – dr. Mireille Broeders

Dr. Mireille Broeders krijgt, samen met dr. Jennifer Lutomski, subsidie voor het bouwen van een infrastructuur in de Radboudumc Biobank. Door deze infrastructuur wordt het voor andere onderzoekers mogelijk om onderzoek te doen naar de waarde van biomarkers (zoals celvrij plasma DNA) voor de vroege opsporing van (borst)kanker. Voor dit type onderzoek zijn grootschalige studies nodig waarin gegevens over risicofactoren verzameld zijn vóórdat (borst)kanker gediagnosticeerd wordt. Andere onderzoekers kunnen door deze infrastructuur straks een aanvraag doen om de gegevens uit de Personalized Risk-based Mammascreening (PRISMA-)studie op te vragen. Hierin zijn risicofactoren en mammogrammen verzameld van ruim 43.000 vrouwen die hebben deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. Meer dan 10.000 vrouwen hebben ook biomaterialen (DNA, plasma, serum) beschikbaar gesteld. De PRISMA-deelnemers wordt gevraagd naar uitbreiding van de toestemming voor wetenschappelijk onderzoek. Ook wordt de infrastructuur zo ingericht dat het delen van data op een verantwoorde en gebruikersvriendelijke manier gebeurt.

Kijk hier voor de bedragen die de onderzoekers ontvangen en de overige projecten die het KWF financiert.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen