Bevallen tegen de richtlijn in Negeren medisch advies bij hoog-risico zwangerschap

18 maart 2019

Per jaar besluiten naar schatting honderden zwangere vrouwen om tegen medisch advies in thuis te bevallen, of te bevallen zonder professionele hulp. Gynaecoloog-perinatoloog Martine Hollander van het Radboudumc onderzocht de beweegredenen van deze vrouwen en ontdekte dat in veel gevallen een traumatische eerdere bevalling aan zo’n keuze vooraf ging: ‘De keuze van een vrouw voor een baring buiten de richtlijn is meestal een noodoplossing’. Hollander pleit daarom voor meer gezamenlijke besluitvorming en bereidheid bij zorgverleners om open te staan voor een ‘second best’ oplossing.

Het aantal zwangere vrouwen dat in het ziekenhuis bevalt neemt al jaren toe. Bij een medische indicatie, bijvoorbeeld vanwege een stuitligging, of een eerdere bevalling met een keizersnede, is er een dringend advies om in het ziekenhuis te bevallen. Toch blijft er een groep vrouwen die in zo’n situatie bewust kiest om het medisch advies niet op te volgen. Zij bevallen thuis met een verloskundige, of zelfs zonder zorgverlener. Gynaecoloog-perinatoloog Martine Hollander van het Radboudumc beschrijft dit fenomeen in haar proefschrift ‘Birthing outside the system’ waarop ze op 19 maart promoveert.
 
Traumatische ervaringen
Hollander ontdekte dat de meeste van deze vrouwen eigenlijk helemaal niet per se thuis of alleen willen bevallen, maar dat ze zich gedwongen voelen omdat ze zich met hun wensen in het ziekenhuis niet gehoord voelen. Velen van hen hebben eerder een traumatische ervaring opgedaan in de (geboorte-)zorg, en hebben daardoor geen vertrouwen meer in medische professionals. Ze kiezen dan hun eigen weg om een nieuw trauma te voorkomen. Hierbij worden ze gesteund door hun partners, en door enkele verloskundigen, die deze zorg noodgedwongen verlenen.
 
Water bij de wijn
Als een zwangere vrouw het niet eens is met het advies van de medisch professional, lukt het zorgverleners vaak niet om van de medische richtlijnen af te wijken om tot een alternatief bevallingsplan te komen. Hollander adviseert dan ook om met ‘shared decision making’ te zoeken naar een compromis: ‘Het is belangrijk voor zorgverleners om bereid te zijn om water bij de wijn te doen, om het niet te laten uitdraaien op een nog slechter scenario.’ Een speciale polikliniek waar op deze manier wordt gewerkt, heeft tot nu toe goede resultaten, en slaagt erin de meesten vrouwen toch onder zorg te houden.
 
Meer of minder zorg
Uit onderzoek onder 900 gynaecologen en verloskundigen in Nederland bleek dat zij gemiddeld één keer per jaar een verzoek krijgen om minder zorg te leveren dan wordt geadviseerd. Zij krijgen overigens net zo vaak verzoeken om meer zorg te verlenen dan wordt aanbevolen, zoals een keizersnede zonder medische aanleiding. Daar wordt makkelijker mee omgegaan, stelde Hollander vast: ‘Het is in Nederland gemakkelijker om een keizersnede zonder medische noodzaak te krijgen, dan om te proberen met minder toeters en bellen dan geadviseerd wordt te bevallen.’
 
Thuisbevallen
Het onderzoek van Hollander is opvallend in de context van de daling van het aantal thuisbevallingen in Nederland. Voor een bepaalde groep vrouwen zal een thuisbevalling altijd de eerste keus blijven, zegt Hollander: ‘Als de thuisbevalling als keuzemogelijkheid in de reguliere verloskundige zorg verdwijnt, zal er nog steeds thuis bevallen worden; het zal dan alleen niet meer zo veilig zijn als nu.’

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen