8 miljoen voor onderzoek behandeling tuberculose meningitis Inzet om overleving ernstig zieke patiënten te verbeteren

3 april 2019

Onderzoekers van het Radboudumc krijgen ruim acht miljoen euro voor onderzoek naar behandelingen die de overleving van patiënten met tuberculose meningitis kunnen verbeteren. De helft van het bedrag gaat naar onderzoek naar de behandeling met antibiotica, de andere helft is voor een studie naar de rol van stofwisseling en ontsteking bij de sterfte aan tbc-meningitis.

Jaarlijks sterven wereldwijd meer dan 1,7 miljoen mensen aan tuberculose (tbc), meer dan aan enige andere infectieziekte. Hersenvliesontsteking, of meningitis, is de meest ernstige complicatie van tbc die optreedt als de tubercolusebacterie in de hersenen terechtkomt. Ondanks antibiotica komt ongeveer de helft van de patiënten met een tbc-meningitis te overlijden, of houdt daar blijvende schade zoals doofheid of een verlamming aan over. Hoogleraar Global Health and Infectious Diseases Reinout van Crevel en zijn collega’s van het Radboudumc doen al jaren onderzoek naar tbc-meningitis, vooral in Indonesië.
 
Hoge dosis antibiotica
Sommige tbc-middelen, met name het antibioticum rifampicine, bereiken de hersenen onvoldoende. Uit eerdere kleine studies van het Radboudumc  leek een hoge dosis rifampicine een gunstig effect te hebben op de overleving van patiënten met tbc-meningitis. Om dit effect in een grotere studie te bevestigen en de standaardbehandeling wereldwijd te kunnen veranderen, krijgen onderzoekers van het Radboudumc met buitenlandse collega’s nu 4,6 miljoen euro (4 miljoen Britse Pond) van de Britse MRC Wellcome Trust. Reinout van Crevel, Rob Aarnoutse, Lindsey te Brake en Elin Svensson kunnen hiermee een fase III klinische trial helpen uitvoeren onder 500 patiënten met tbc-meningitis in Indonesië, Oeganda en Zuid Afrika.
 
Schadelijke ontstekingen
Naast onvoldoende antibiotica in de hersenen speelt schadelijke ontsteking een rol bij de slechte uitkomst van tbc-meningitis, ondanks dat alle patiënten ontstekingsremmende corticosteroïden krijgen. Vorig jaar beschreef de groep van Van Crevel in Lancet Infectious Diseases dat de omzetting van het aminozuur tryptofaan een belangrijke rol speelt bij sterfte. Patiënten met veel tryptofaan in het hersenvocht lopen een grote kans te overlijden, mogelijk omdat de tbc-bacterie tryptofaan voor zijn groei gebruikt. Genetische eigenschappen die samenhingen met de hoeveelheid tryptofaan in het hersenvocht bleken ook sterfte te voorspellen.
 
In navolging op deze bevindingen krijgt Van Crevel, samen met collega’s Arjan van Laarhoven, Vinod Kumar en Mihai Netea van het Radboudumc, een subsidie van 4 miljoen euro (4,75 miljoen dollar) van het Amerikaanse National Institute of Health (NIH). Met deze bijdrage kunnen zij bij meer dan 2.000 patienten met tuberculoze meningitis in Vietnam en Indonesië onderzoeken hoe metabolisme en genetica samenhangen met reactie op steroïden en met sterfte, om zo tot betere ‘host-directed therapy’ te komen, oftewel  meer effectievere behandeling  van de schadelijke ontsteking.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen