EN
DE
Nieuws
ZonMw financiert vier palliatieve onderzoeksprojecten Radboudumc
25 januari 2018
Actief plannen van de palliatieve zorg
Vaak wordt de palliatieve zorg te laat gestart, terwijl bekend is dat tijdige, proactieve palliatieve zorg de kwaliteit van leven van de patiënt kan verbeteren, een sombere stemming kan verminderen, zinloze interventies en ziekenhuisopnames kan voorkomen, en de patiënt kan helpen de zorg te krijgen en te overlijden op de plaats van voorkeur.
Yvonne Engels over haar project: ”Het goede voorbeeld 'Proactieve palliatieve zorgplanning' dat het afgelopen decennium ontwikkeld en veelvuldig toegepast is, willen we verder ontwikkelen. Deze zorgplanning omvat hulpmiddelen en een training voor de huisarts om tijdig palliatieve zorgbehoeften van patiënten te herkennen en een toekomstgericht zorgplan op te stellen.
Onderzoek laat zien dat tijdig geïdentificeerde patiënten (met kanker, COPD of hartfalen) veel meer contacten hebben met hun huisarts, minder ziekenhuisopnames hebben en vaker op de plek van voorkeur overlijden. Wel bleek extra aandacht voor communicatietraining gewenst, omdat huisartsen het erg lastig vinden om de (onzekere) toekomst van patiënten ter sprake te brengen en zingevingsvragen te signaleren en te verkennen. Dit goede voorbeeld gaan we verder ontwikkelen zodat het door meer zorgverleners en ook patiënten en hun naasten gebruikt kan worden.” Het project voert zij uit in samenwerking met het regionaal consortium PalZO.
Instrument moet palliatieve fase automatisch signaleren
Stef Groenewoud gaat een instrument (VIPTHIS) ontwikkelen, implementeren en evalueren, dat de palliatieve fase automatisch signaleert en huisartsen en praktijkverpleegkundigen het optimale tijdsframe aanwijst voor het voeren van het Advance Care Planning(ACP)-gesprek.
Groenewoud: “Advance Care Planning verbetert de zorg in de laatste levensfase. Het juiste moment kiezen om ACP te introduceren, blijkt echter moeilijk. Bestaande hulpmiddelen om huisartsen te ondersteunen in het detecteren van de palliatieve fase zijn afhankelijk van het initiatief van de huisarts en diens oordeel over de situatie. Het kan jaren duren voordat je als huisarts een goede ‘antenne’ ontwikkelt voor signalering van de palliatieve fase. Bovendien is het met de huidige methoden onmogelijk om alle relevante informatie over een patiënt (specifieke karakteristieken, complete medische historie, thuissituatie) mee te nemen en op waarde te schatten. Computers hebben geen last van deze beperkingen, dus gebruiken we big-data-technieken om een instrument - VIPTHIS - te ontwikkelen, dat de palliatieve fase automatisch signaleert en de gebruiker het optimale tijdsframe aanwijst voor het voeren van het ACP gesprek. Op basis van gegevens in het Huisarts Informatie Systeem (HIS) hebben we al eerder een proof of concept ontwikkeld, dat al behoorlijk nauwkeurig was. Dit concept werken we verder uit, gaan we in de praktijk toepassen en vervolgens zullen we de resultaten ervan evalueren.”
24/7 beschikbaarheid in de thuissituatie
Het onderzoek van Jeroen Hasselaar gaat over de ontwikkeling en evaluatie van een regionaal protocol voor 24/7 beschikbaarheid van gespecialiseerde palliatieve zorg in de thuissituatie. Het project voert hij uit in samenwerking met het regionaal consortium PalZO en de HAN.
Hasselaar: “Het komt vaak voor dat patiënten in de laatste levensfase in een ziekenhuis worden opgenomen. Dat is dikwijls onnodig en onwenselijk: het ziekenhuis heeft deze patiënten vanuit curatief oogpunt weinig meer te bieden, en opnames kunnen voor patiënten onnodig belastend zijn en zelfs afbreuk doen aan de kwaliteit van leven. Daarom willen we komen tot een geïntegreerde inbedding van palliatieve zorg in de eerstelijn, met 24/7 toegang tot gespecialiseerde palliatieve zorg thuis. We gaan dit uitvoeren in de regio Gelderland, waarbij een grote regionale thuiszorgorganisatie investeert in een aantal expert verpleegkundigen palliatieve zorg (EV), die hierbij een coachende rol krijgen. Daarna volgt een wetenschappelijke evaluatie en aan de hand daarvan een verdere inbedding in de bestaande zorg via de betrokkenheid van regionale partijen.”
ParkinsonSupport; van A naar Beter
Het project van Marieke Groot draagt bij aan de verbetering van tijdige palliatieve zorg voor mensen met de ziekte van Parkinson in een gevorderde fase en hun mantelzorgers. Het project wordt samen uitgevoerd met ParkinsonNet, de afdeling neurologie en een aantal ziekenhuizen in Nederland. Verbeteren van de zorg zal gebeuren door de zorgcoördinatie, proactieve zorgplanning en Advance Care Planning te combineren in een interventie. Verpleegkundig specialisten worden hierin speciaal getraind en de invoering van deze specifieke zorg wordt vervolgens geëvalueerd.
Groot: “Ongeveer 50.000 mensen in Nederland hebben de ziekte van Parkinson (zvP) en vanwege de vergrijzing zal dat aantal de komende jaren verder toenemen. Genezing van de ziekte is niet mogelijk. Palliatieve zorg zou in de gevorderde fase een belangrijk onderdeel moeten zijn in de zorg voor deze patiënten. Zowel patiënten, mantelzorgers als veel zorgverleners hebben echter weinig kennis van palliatieve zorg.
In een eerdere, ook door ZonMw gesubsidieerde, ParkinsonSupport studie hebben we nabestaanden, zorgverleners, patiënten en mantelzorgers geïnterviewd. Daarbij kwam de nadrukkelijke wens naar voren voor één aanspreekpunt en een coördinator bij complexere zorg. In het project ‘ParkinsonSupport; van A naar Beter’ willen we daarom proactieve zorgplanning inclusief Advanced Care Planning (ACP) gaan uitvoeren en de coördinatie voor de zorg in de gevorderder fase gaan organiseren en vormgeven.”
Palliantie
Het ZonMw-programma 'Palliantie. Meer dan zorg' wil de palliatieve zorg merkbaar verbeteren voor patiënten en hun naasten. Tot 2020 investeert het Kabinet via dit programma 51 miljoen euro voor verbeteringen in zorg, onderzoek en onderwijs op dit gebied.
Onderzoekers van het Radboudumc hebben voor vier projecten in de palliatieve zorg ruim anderhalf miljoen euro subsidie ontvangen van ZonMw. De onderzoeksprojecten moeten bijdragen aan een verbetering van de palliatieve zorg voor patiënten en hun naasten.
Actief plannen van de palliatieve zorg
Vaak wordt de palliatieve zorg te laat gestart, terwijl bekend is dat tijdige, proactieve palliatieve zorg de kwaliteit van leven van de patiënt kan verbeteren, een sombere stemming kan verminderen, zinloze interventies en ziekenhuisopnames kan voorkomen, en de patiënt kan helpen de zorg te krijgen en te overlijden op de plaats van voorkeur.
Yvonne Engels over haar project: ”Het goede voorbeeld 'Proactieve palliatieve zorgplanning' dat het afgelopen decennium ontwikkeld en veelvuldig toegepast is, willen we verder ontwikkelen. Deze zorgplanning omvat hulpmiddelen en een training voor de huisarts om tijdig palliatieve zorgbehoeften van patiënten te herkennen en een toekomstgericht zorgplan op te stellen.
Onderzoek laat zien dat tijdig geïdentificeerde patiënten (met kanker, COPD of hartfalen) veel meer contacten hebben met hun huisarts, minder ziekenhuisopnames hebben en vaker op de plek van voorkeur overlijden. Wel bleek extra aandacht voor communicatietraining gewenst, omdat huisartsen het erg lastig vinden om de (onzekere) toekomst van patiënten ter sprake te brengen en zingevingsvragen te signaleren en te verkennen. Dit goede voorbeeld gaan we verder ontwikkelen zodat het door meer zorgverleners en ook patiënten en hun naasten gebruikt kan worden.” Het project voert zij uit in samenwerking met het regionaal consortium PalZO.
Instrument moet palliatieve fase automatisch signaleren
Stef Groenewoud gaat een instrument (VIPTHIS) ontwikkelen, implementeren en evalueren, dat de palliatieve fase automatisch signaleert en huisartsen en praktijkverpleegkundigen het optimale tijdsframe aanwijst voor het voeren van het Advance Care Planning(ACP)-gesprek.
Groenewoud: “Advance Care Planning verbetert de zorg in de laatste levensfase. Het juiste moment kiezen om ACP te introduceren, blijkt echter moeilijk. Bestaande hulpmiddelen om huisartsen te ondersteunen in het detecteren van de palliatieve fase zijn afhankelijk van het initiatief van de huisarts en diens oordeel over de situatie. Het kan jaren duren voordat je als huisarts een goede ‘antenne’ ontwikkelt voor signalering van de palliatieve fase. Bovendien is het met de huidige methoden onmogelijk om alle relevante informatie over een patiënt (specifieke karakteristieken, complete medische historie, thuissituatie) mee te nemen en op waarde te schatten. Computers hebben geen last van deze beperkingen, dus gebruiken we big-data-technieken om een instrument - VIPTHIS - te ontwikkelen, dat de palliatieve fase automatisch signaleert en de gebruiker het optimale tijdsframe aanwijst voor het voeren van het ACP gesprek. Op basis van gegevens in het Huisarts Informatie Systeem (HIS) hebben we al eerder een proof of concept ontwikkeld, dat al behoorlijk nauwkeurig was. Dit concept werken we verder uit, gaan we in de praktijk toepassen en vervolgens zullen we de resultaten ervan evalueren.”
24/7 beschikbaarheid in de thuissituatie
Het onderzoek van Jeroen Hasselaar gaat over de ontwikkeling en evaluatie van een regionaal protocol voor 24/7 beschikbaarheid van gespecialiseerde palliatieve zorg in de thuissituatie. Het project voert hij uit in samenwerking met het regionaal consortium PalZO en de HAN.
Hasselaar: “Het komt vaak voor dat patiënten in de laatste levensfase in een ziekenhuis worden opgenomen. Dat is dikwijls onnodig en onwenselijk: het ziekenhuis heeft deze patiënten vanuit curatief oogpunt weinig meer te bieden, en opnames kunnen voor patiënten onnodig belastend zijn en zelfs afbreuk doen aan de kwaliteit van leven. Daarom willen we komen tot een geïntegreerde inbedding van palliatieve zorg in de eerstelijn, met 24/7 toegang tot gespecialiseerde palliatieve zorg thuis. We gaan dit uitvoeren in de regio Gelderland, waarbij een grote regionale thuiszorgorganisatie investeert in een aantal expert verpleegkundigen palliatieve zorg (EV), die hierbij een coachende rol krijgen. Daarna volgt een wetenschappelijke evaluatie en aan de hand daarvan een verdere inbedding in de bestaande zorg via de betrokkenheid van regionale partijen.”
ParkinsonSupport; van A naar Beter
Het project van Marieke Groot draagt bij aan de verbetering van tijdige palliatieve zorg voor mensen met de ziekte van Parkinson in een gevorderde fase en hun mantelzorgers. Het project wordt samen uitgevoerd met ParkinsonNet, de afdeling neurologie en een aantal ziekenhuizen in Nederland. Verbeteren van de zorg zal gebeuren door de zorgcoördinatie, proactieve zorgplanning en Advance Care Planning te combineren in een interventie. Verpleegkundig specialisten worden hierin speciaal getraind en de invoering van deze specifieke zorg wordt vervolgens geëvalueerd.
Groot: “Ongeveer 50.000 mensen in Nederland hebben de ziekte van Parkinson (zvP) en vanwege de vergrijzing zal dat aantal de komende jaren verder toenemen. Genezing van de ziekte is niet mogelijk. Palliatieve zorg zou in de gevorderde fase een belangrijk onderdeel moeten zijn in de zorg voor deze patiënten. Zowel patiënten, mantelzorgers als veel zorgverleners hebben echter weinig kennis van palliatieve zorg.
In een eerdere, ook door ZonMw gesubsidieerde, ParkinsonSupport studie hebben we nabestaanden, zorgverleners, patiënten en mantelzorgers geïnterviewd. Daarbij kwam de nadrukkelijke wens naar voren voor één aanspreekpunt en een coördinator bij complexere zorg. In het project ‘ParkinsonSupport; van A naar Beter’ willen we daarom proactieve zorgplanning inclusief Advanced Care Planning (ACP) gaan uitvoeren en de coördinatie voor de zorg in de gevorderder fase gaan organiseren en vormgeven.”
Palliantie
Het ZonMw-programma 'Palliantie. Meer dan zorg' wil de palliatieve zorg merkbaar verbeteren voor patiënten en hun naasten. Tot 2020 investeert het Kabinet via dit programma 51 miljoen euro voor verbeteringen in zorg, onderzoek en onderwijs op dit gebied.
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
Meer informatie
Meer nieuws
Vijf vragen over antibioticaresistentie aan Heiman Wertheim en Jeroen Schouten Op vrijdag 26 juli is Heiman Wertheim te gast bij Nieuwsuur om antibioticaresistentie nader toe te lichten.
26 juli 2024Arts-microbiooog Heiman Wertheim en intensivist Jeroen Schouten beantwoorden vijf vragen over antibiotiacresistentie en antimicrobiële resistentie.
lees meer
