Om een bewuste vaccinatiekeuze te maken, is meer nodig dan de beschikbaarheid van voldoende informatie. Olga Visser van het Radboudumc, die op 7 november promoveerde in Nijmegen, vroeg zorgverleners en ouders van jonge kinderen waarom zij een vaccinatie tegen kinkhoest wel of niet accepteren als deze wordt aangeboden om baby’s te beschermen. Vissers onderzoek naar acceptatie van vaccinatie kan ook worden toepast op andere vaccinatievraagstukken.
Visser , die ook als GGD-arts infectieziekten werkzaam is in de regio Utrecht, toonde aan dat goede informatie voor zorgverleners en ouders niet voldoende is om een bewuste keuze te maken over een kinkhoestvaccinatie. Veel van hen vonden het moeilijk om de beschikbare informatie op waarde te schatten en konden deze niet goed gebruiken om een keuze te maken. “Er is al veel aandacht voor het feit dat niet alle informatie waar is. Maar omdat foutieve informatie vaak herhaald wordt, vinden mensen het lastig om alle informatie te wegen,” zegt Visser. Zorgverleners en ouders vonden het behulpzaam om bij het maken van hun keuze in gesprek te gaan met mensen in een vergelijkbare situatie.
Naast de verwerking van informatie zijn ook ervaring en vertrouwen belangrijke thema’s in het keuzeproces.
Visser: “Eerdere ervaringen met vaccinatie of de betreffende ziekte kleurt het beeld dat mensen hebben van de vaccinatie. Mensen die eerder in aanraking kwamen met een verplicht vaccinatieprogramma waar ze niet helemaal achter stonden, vertellen dat ze zich aangetast voelen in hun autonomie. Dit leidt bij een volgend vaccinatie-aanbod tot extra verzet.” Het vertrouwen dat mensen hebben in de overheid, de wetenschap en de farmaceutische industrie heeft ook invloed op de acceptatie van vaccinaties.
Om ouders en zorgverleners te helpen bij het nemen van een beslissing over vaccinatie, ontwikkelde Visser een keuzehulp. Daarin worden persoonlijke en professionele waardes als uitgangspunt genomen. Door deze waardes, zoals verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid, vrijheid of veiligheid, toe te kennen aan vaccinatie en deze te vergelijken met de eigen waardes kunnen volwassenen beter tot een overwogen beslissing komen. De toepassing van deze keuzehulp in de praktijk moet verder onderzocht worden, net als het effect dat deze heeft op onzekerheid in besluitvorming, bewuste keuzes en vaccinatieacceptatie.
Maatschappelijke impact
In 2017 bracht de Gezondheidsraad een advies uit om zorgverleners die in direct contact komen met jonge kinderen een vaccin tegen kinkhoest aan te bieden. De minister van Sociale Zaken nam dit advies over en raadde werkgevers aan om hun werknemers dit vaccin aan te bieden. “Voordat mijn keuzehulp kan worden aangeboden om zorgverleners te helpen met hun keuze met betrekking tot vaccinatie, zullen werkgevers ervan overtuigd moeten worden dat ze deze vaccinatie moeten aanbieden aan hun werknemers,” zegt Visser.
Visser onderzocht ook de voor- en nadelen van het vrijwillige vaccinatieprogramma zoals dat nu in Nederland bestaat. Hierin komen belangrijke argumenten naar voren om in Nederland vrijwillige vaccinatie de voorkeur te geven. Dit advies is onlangs aangeboden aan de Raad van State en sluit aan bij de discussie hoe in Nederland omgegaan moet worden met de wens om de vaccinatiegraad te verhogen. Zo wil staatssecretaris Blokhuis dat ouders die weigeren hun kind te vaccineren in gesprek gaan met de jeugdgezondheidszorg. Het onderzoek van Visser is dan ook niet beperkt tot vraagstukken rondom een kinkhoestvaccinatie voor volwassenen, maar kan breder getrokken worden. Visser: “Het ontwikkelde model is toepasbaar op alle vaccinatievraagstukken en kan zo leiden tot bewustere vaccinatiekeuzes.”
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.