Behoefte aan betere communicatie en meer controle - Onderzoek bij vrouwen met traumatische bevallingservaringen

Nieuws Behoefte aan betere communicatie en meer controle

8 juni 2017

Duidelijke uitleg, praktische en emotionele ondersteuning, en echt gehoord worden. Dat zijn door de 2.192 vrouwen die meededen met een onderzoek naar traumatische bevallingservaringen de meest genoemde factoren die hun nare ervaring mogelijk hadden kunnen voorkomen. Dit blijkt uit een Nederlandse studie naar de preventie van traumatische bevallingservaringen die op 29 mei is gepubliceerd in Archives of Women's Mental Health.

"Goede communicatie dus", aldus Claire Stramrood, gynaecoloog in opleiding bij het UMC Utrecht en samen met gynaecoloog Martine Hollander van het Radboudumc hoofdonderzoeker van de studie. "Er wordt vaak gedacht dat interventies en complicaties, zoals een spoedkeizersnede of heel veel bloedverlies, belangrijke oorzaken zijn van een bevallingstrauma. Dat blijkt niet het geval", aldus Stramrood.

De meeste vrouwen geven aan dat betere uitleg en meer naar hen luisteren had kunnen helpen om hun trauma te voorkomen. Martine Hollander: "Goede communicatie klinkt zo makkelijk, maar toch geeft bijna de helft van de deelnemers aan ons onderzoek aan dat ze vaak niet wisten waarom iets wel of niet werd gedaan. Ook wordt veel genoemd dat ze niet goed geïnformeerd toestemming hebben kunnen geven (informed consent) en dat ze de controle over hun eigen bevalling kwijt waren. Dat is echt iets waar we veel meer aandacht voor zouden moeten hebben".

Trauma voorkomen
Hoewel er al bekend was dat zo'n tien tot twintig procent van de vrouwen de bevalling als traumatisch ervaart, en een tot drie procent van alle vrouwen zelfs een posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontwikkelt, is er nog nooit grootschalig onderzoek gedaan naar hoe traumatische bevallingen voorkomen kunnen worden. "Juist omdat er nog geen interventies zijn waarvan bewezen is dat ze werken, dachten wij: 'waarom vragen we vrouwen zelf niet hoe zij denken dat hun trauma voorkomen had kunnen worden?", aldus Claire Stramrood.

Grote respons
Via social media werd een oproep gedaan om mee te doen met het onderzoek. De respons was groot: in drie weken tijd deden ruim 2.000 vrouwen mee. In bijna de helft van de gevallen was de bevalling korter dan twee jaar geleden, en bij 80 procent van de vrouwen was het de bevalling van hun eerste kind waar ze de nare herinneringen aan hadden. Ruim een derde van de vrouwen had niet het idee dat ze zelf iets hadden kunnen doen om hun trauma te voorkomen. Toch gaven veel vrouwen ook aan dat ze bepaalde interventies hadden willen vragen of weigeren, en dat ze zich beter of anders hadden willen voorbereiden op de bevalling.

Nazorg
Wat opviel was dat veel vrouwen niet tevreden waren met de nazorg. Minder dan de helft van de vrouwen was op nacontrole geweest bij een zorgprofessional die ook daadwerkelijk bij de bevalling was geweest, en één op de vier vrouwen gaf aan dat niet is besproken hoe ingrijpend de bevalling voor hen was. Een gemiste kans, vindt Martine Hollander: "Juist zo'n nagesprek is enorm belangrijk: de vrouw kan haar verhaal doen en vaak helpt het ook als de verloskundige of gynaecoloog nog extra uitleg geeft als er vragen zijn over het verloop van de bevalling".

Bewustwording
Hoewel de resultaten van deze studie niet automatisch gelden voor alle vrouwen met een traumatische bevalling, zou het goed zijn als gynaecologen, verloskundigen, verpleegkundigen en kraamverzorgenden kennis nemen van de resultaten, vinden beide onderzoekers. Stramrood: "Dit is iets waar we als zorgverleners zelf wat mee kunnen. Bewustwording dat zoveel vrouwen een nare bevallingservaring hebben en hoe belangrijk onze rol is: of iemand zich hulpeloos en angstig, of juist veilig en gehoord voelt op zo'n belangrijke dag in haar leven".