Lage dosering cannabis helpt niet tegen probleemgedrag bij dementie

Cannabistabletten worden soms voorgeschreven voor het verminderen van gedragsproblemen bij dementie, zoals agressie, rusteloosheid en gespannenheid. In een lage dosering werken ze echter niet beter dan een neppil. Dat schrijven onderzoekers van het Radboudumc in een online publicatie in het vakblad Neurology. Omdat de lage dosering veilig is en goed wordt verdragen, gaan de onderzoekers binnenkort kijken of een hogere dosis wel effect heeft.

Tot tachtig procent van de patiënten met dementie heeft last van gedragsproblemen, zoals agressie, rusteloosheid en gespannenheid. Gedrag dat niet alleen veel leed veroorzaakt bij de patiënten zelf, maar ook bij hun naasten. Er is op dit moment nog geen effectieve en veilige medicatie beschikbaar om de problemen te verminderen.

Cannabis en placebo

Er zijn aanwijzingen dat medicinale cannabis (wietpil) de gedragsproblemen kan verminderen en in enkele instellingen wordt het middel soms ook gebruikt. “Maar het is nooit goed onderzocht of een cannabispil werkelijk werkt”, zegt klinisch geriater in opleiding Geke van den Elsen. “Genoeg reden om dat eens goed uit te gaan zoeken.”

Van den Elsen zette met Nederlandse en Amerikaanse collega’s een onderzoek op waaraan vijftig patiënten gedurende drie weken deelnamen. De helft van de patiënten slikte drie keer per dag een neppil (placebo). De andere helft slikte drie keer per dag een tabletje met 1,5 milligram THC, de werkzame stof in cannabis. Patiënten en verpleegkundigen wisten niet welke patiënten de echte of de neppillen kregen. Van iedereen werd voor en na het gebruik van de cannabispil nauwkeurig het gedrag vastgelegd.

Minder problemen

Van den Elsen: “In beide groepen zagen we een vergelijkbare afname van de gedragsproblemen. Voor de kwaliteit van leven, het dagelijks functioneren en de ervaren pijn werden ook geen noemenswaardige verschillen tussen beide groepen gevonden. Dat betekent dat de cannabispil het dus niet beter deed dan de placebopil.”

“Placebo’s werken in deze patiëntengroepen vaak heel goed”, zegt Marcel OldeRikkert, coördinator van het onderzoek en net als Van den Elsen verbonden aan het Radboudumc Alzheimer Centrum. “Patiënten krijgen tijdens zo’n onderzoek bijvoorbeeld extra aandacht en steun van het verzorgend personeel. Ook de verwachtingen van patiënten, naasten en verzorgend personeel zijn bij het gebruik van cannabis vaak groot. Dat kan een verklaring zijn voor de afname van de gedragsproblemen die we hebben gezien.”

Op zoek naar veilige en effectieve medicatie

Het onderzoek is om meerdere redenen waardevol. Gedragsproblemen van patiënten worden soms behandeld met cannabis, zonder dat er tot dusver goed onderzoek naar de werkzaamheid en veiligheid was uitgevoerd. “Met deze studie - de grootste tot dusver - leveren we nu de eerste betrouwbare gegevens”, zegt OldeRikkert. “Positief is verder, dat we in deze kwetsbare patiëntengroep geen ernstige bijwerkingen hebben vastgesteld. Niemand werd bijvoorbeeld ‘high’. Waarschijnlijk kunnen patiënten ook een hogere dosering verdragen, waardoor ze misschien wél minder last krijgen van hun gedragsproblemen. Binnenkort gaan we daarom het effect van pillen met een hogere dosering onderzoeken. Ook omdat veilige medicatie voor gedragsproblemen bij dementie tot nu toe ontbreekt en de nu toegepaste geneesmiddelen veel bijwerkingen geven.”

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen