Bevalling in Nederland steeds medischer - Toename aan keizersnedes leidt niet tot lagere babysterfte

Nieuws Bevalling in Nederland steeds medischer

1 oktober 2015

Voor haar onderzoek analyseerde Pien Offerhaus de bevallingen van vrouwen in Nederland met een ongecompliceerde zwangerschap die werden begeleid door een eerstelijns verloskundige. In totaal bekeek zij 800.000 bevallingen die plaatsvonden in de periode van 2000 tot 2008. In die periode steeg het percentage ziekenhuisverwijzingen voor vrouwen die in verwachting waren van hun eerste kind van 29 procent naar 41 procent. Het aantal keizersnedes nam bij deze groep toe van 6 procent naar 8 procent van de bevallingen (zie tabel).

	1^e kind		2^e kind of meer
	2000	2008	2000	2008
Niet urgente verwijzingen	29%	41%	11%	17%
Bijstimulatie weeën	19%	32%	5%	8%
Pijnbestrijding	15%	28%	2%	5%
Keizersnede	6%	8%	1%	1%

Verwijzingen en medische ingrepen bij ongecompliceerde bevallingen in Nederland

Keizersnedes niet zonder risico

De toename aan ziekenhuisbevallingen had vooral niet-urgente redenen, zoals de wens tot pijnbestrijding, of dat de bevalling traag op gang kwam. Eenmaal in het ziekenhuis werd ook sneller besloten tot een medische ingreep, zoals bijstimulatie van de weeën en continue elektronische monitoring van de hartactie van het ongeboren kind. Ook het aantal keizersnedes nam toe. Pien Offerhaus: “Een keizersnede is een grote buikoperatie, en net als bij iedere grote operatie brengt dat gezondheidsrisico’s met zich mee voor de moeder, ook voor een volgende zwangerschap. Een keizersnede mag volgens de World Health Organization (WHO) alleen uitgevoerd worden als het medisch noodzakelijk is. In lijn met dit advies verdient het terugdringen van keizersnedes bij gezonde zwangeren evenveel aandacht als het verminderen van de babysterfte in Nederland.”

Uitbreiden taken verloskundige

De toename aan medisch ingrijpen leidde vaker tot complicaties bij de zwangere vrouw, zoals bloedverlies of koorts bij de bevalling, maar leverde geen betere uitkomsten op voor het kind. Volgens Offerhaus is het dan ook de vraag of het toenemende ingrijpen bijdraagt aan veiligere bevallingen: “Dat was een belangrijke reden om deze verschuiving in de geboortezorg onder de loep te nemen. Deze verschuivingen zetten vooral het verloskundigensysteem in Nederland onder druk. Een toename van verwijzingen betekent meer versnippering in de zorg omdat eerste- en tweedelijns zorgverleners elkaar steeds vaker afwisselen tijdens de bevalling. Zwangere vrouwen ervaren dit als vervelend. Verloskundigen kunnen hierin een rol vervullen door hun taken uit te breiden. Dit geeft - zo blijkt ook uit andere onderzoeken - de best mogelijke uitkomsten.”

Veilige bevalling staat voorop

Zoals nu gebruikelijk is bij het overlijden van een pasgeboren kind, adviseert Offerhaus verloskundigen en gynaecologen om ook een keizersnede achteraf kritisch te analyseren in een multidisciplinaire audit. Dit kan helpen het aantal keizersnedes terug te dringen. Offerhaus: “Verloskundigen leveren een essentiële bijdrage aan een gezonde zwangerschap en de start van het leven en benaderen moeder en kind vanuit het oogpunt van gezondheid. Een verloskundige zou zich de vraag moeten stellen wat er meer gedaan kan worden om vrouwen te ondersteunen bij een normale, spontane bevalling. Lage verwijscijfers zijn daarbij geen doel op zich. De veiligheid voor moeder en kind staat altijd voorop.”