Malariavaccin stap dichterbij

Onderzoekers van het UMC St Radboud en het LUMC hebben een brede staalkaart gemaakt van die eiwitten van de malariaparasiet, die actief zijn in de lever. Deze eiwitten zijn doelwit voor uitschakeling van de malariaparasiet en kunnen zo de basis vormen voor een malariavaccin. De onderzoekers zijn erin geslaagd één van deze eiwitten in een dodelijke menselijke malariaparasiet ook daadwerkelijk uit te schakelen. Ze publiceren hierover on line in PloS Pathogen (31 oktober) en in PloS One (28 oktober).

Malaria eist dagelijks tweeduizend kinderlevens in Afrika. Een vaccin tegen malaria is niet beschikbaar, maar dringend nodig om dit onacceptabele sterftecijfer terug te dringen.

De malariainfectie begint met besmette muggen. Zij steken hun menselijke slachtoffers en brengen zo de malariaparasieten over. Na een rijpingsfase in de lever komen ziekmakende vormen van de parasiet in de bloedbaan van de slachtoffers terecht. Vanaf dat moment veroorzaken de parasieten de ziekte en de dodelijke complicaties.

Een aanknopingspunt voor de ontwikkeling van een malariavaccin is om de parasiet zo te verzwakken, dat de levenscyclus stagneert in de lever, maar daar al wel een goede afweerreactie oproept. Dit kan door parasietgenen en daarmee parasieteiwitten uit te schakelen, die actief zijn in de lever. Nijmeegse en Leidse onderzoekers hebben nu een brede staalkaart van eiwitten (een ‘proteoom’) gemaakt van de parasiet in het stadium, dat deze de lever is binnengedrongen.

De onderzoekers ontdekten al eerder, dat in muizen bescherming tegen een malariainfectie kan worden opgeroepen door hen te besmetten met parasieten, waarin een eiwit met de naam P36p verwijderd is. Dit is één van de eiwitten van het stadium van de parasiet, dat actief is in de lever. Nu zijn ze er ook in geslaagd het equivalente eiwit P52 uit te schakelen in de dodelijke menselijke malariaparasiet Plasmodium falciparum. Dit is de eerste keer dat een menselijke malariaparasiet door genetische modificatie verzwakt wordt en zo de levenscyclus van de parasiet in de lever gestagneerd wordt.

Deze studies, die onder meer uitgevoerd zijn binnen een door TI-Pharma gesubsidieerd project in samenwerking met het Amerikaanse bedrijf Sanaria, illustreren hoe onderzoeksresultaten uit knaagdiermodellen uitgangspunt kunnen zijn voor klinische ontwikkeling van een malariavaccin voor de mens.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen