Voorbereiding
Doelen van de educatie:
- inzicht krijgen in de invloed van uw longaandoening op uw dagindeling/structuur
- inzicht krijgen in hoe u zelf een gezonde dagindeling/structuur kunt creëren
Opdracht
Schrijf voor uzelf op wat uw dagindeling/structuur was voor het starten van de revalidatie, waar u tegenaan liep en bedenk wat u hier zelf anders in zou kunnen doen?
Wat houdt dagstructuur in?
Het hebben van een dagstructuur is bevorderend voor uw welbevinden. Het biedt een houvast en zorgt voor duidelijkheid en overzicht. Het voorkomt dat uw lichaam en geest elke dag weer moeten schakelen en aanpassen aan een nieuwe situatie waardoor u elke dag veel energie kwijt bent aan het indelen van uw dag. Het hebben van een vaste structuur biedt ook veiligheid en schept een kader van waaruit u gemakkelijker in kunt spelen op wat de omgeving van u vraagt.
Energie verdelen
Hoe u slim uw energie over een dag verdeelt is, zeker in het begin, vaak zoeken. Als u chronische gezondheidsklachten heeft, weet u in het begin ook niet wat u nu wel of niet kunt. Een dagritme dat bij u past maakt het wel gemakkelijker. Hoe vindt u een passend dagritme?
Ochtend- of avondmens
Meestal weet u van wel uzelf of u een ochtend- of avondmens bent. Ochtendmensen beginnen het liefst vroeg op de dag met allerlei activiteiten. Avondmensen komen later op de dag pas op gang.
Ochtendmens of avondmens zijn, geeft aan wanneer uw energieniveau op zijn hoogst is en u het beste ingewikkelde of nieuwe zaken op kunt pakken. Sommige mensen presteren ’s nachts zelfs beter, al is dat een kleine groep. Sommige schrijvers schrijven bijvoorbeeld ’s nachts omdat ze dan de inspiratie krijgen die ze nodig hebben en weinig afleiding hebben omdat de meeste mensen dan slapen.
Helaas passen we een persoonlijk ritme weinig toe. Enerzijds vanwege onze 9 tot 5 cultuur, anderzijds omdat we weinig contact hebben met ons lichaam. Luisteren naar uw lichaam en het interpreteren van de signalen die uw lichaam geeft, is lastig. Vaak weet u wel wanneer uw ritme is verstoord. Denk aan een jetlag of als u in het weekend eens langer uitslaapt dan gebruikelijk. U voelt zich de hele dag slomer dan wanneer u vroeger was opgestaan.
Tips voor het vinden van uw dagritme
Daarom hieronder enkele tips om u op weg te helpen om uw ideale dagritme te vinden. Uw ideale ritme koppelt u aan uw dagelijkse activiteiten. Een dag bestaat uit 4 delen: nacht, ochtend, middag en avond. Grofweg bestaan uw dagelijkse activiteiten uit:
- slapen/rust nemen
- nuttige activiteiten zoals werk of de schuur opruimen, huishouden of vrijwilligerswerk
- ontspanning
- beweging
Zoals u ziet zijn ook de activiteiten in vieren verdeeld. Het is de kunst uw activiteiten te koppelen aan uren op de dag.
Rust
Meestal slaapt u ’s nachts. Toch maakt het uit of u om 22.00 uur naar bed gaat of om 01.00 uur. Zoek uit wat voor u de prettigste tijd is om te gaan slapen en houd u daar ook aan. Ga iedere avond zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip naar bed. Zoek uit hoeveel uren slaap u nodig heeft om u fit en uitgerust te voelen. Dat is voor iedereen verschillend.
Nuttige activiteit
Voor een groot deel wordt dit ingevuld met verplichtingen op uw werk of andere zaken die gedaan moeten worden. Toch kunt u ook hiermee wel spelen. Doe de moeilijkste en lastigste karweitjes wanneer u de meeste energie heeft. Op momenten dat u weinig energie heeft, doe dan de routinematige of eenvoudige klussen.
Ontspanning
Waardoor ontspant u volledig en denkt u nergens aan? Zorg er in ieder geval voor dat daar elke dag ruimte voor is, ook al is het de ene keer langer dan de andere.
Beweging
Pak elke dag een bewegingsactiviteit. Fietsen, wandelen of in de tuin werken is allemaal prima. Dit is goed te combineren met ontspanning. U hoeft echt niet dagelijks naar de sportschool of sportclub.
Experimenteer met het vinden van uw ritme en geniet ervan.
Wat levert het op?
Wat zou een verandering in de dagstructuur u kunnen opleveren?
- meer rust over de gehele dag gezien
- afname van klachten als kortademigheid en benauwdheid
- minder doen over de dag kan opleveren dat u het langer vol kan houden
- minder frustratie en angst
- minder prikkelbaarheid
- duidelijkheid voor uzelf en anderen
- verminderde passiviteit
- verbetering van kwaliteit van leven
Tips
Tips voor een gezonde dagstructuur
- creëer een vast ritme, plan het opstaan, de maaltijden en beweegafspraken in op vaste tijden
- zorg voor balans tussen rust en uitvoering van activiteiten, neem bijvoorbeeld rust voor u aan een activiteit begint en rust uit als de activiteit voorbij is
- verdeel de inhalatiemedicatie over vaste tijden
- houd rekening met wat u gisteren heeft gedaan en de volgende dag gaat doen, meerdere drukke dagen kunnen voor klachten zorgen
- laat anderen weten waar uw grens ligt, laat anderen ook meedenken en vraag om hulp waar nodig
- ‘nee zeggen’ is opkomen voor uzelf, kom voor uzelf op en laat u leiden door uw eigen wensen
- als u zich moe voelt, doe dan toch niet snel nog even dat klusje
- het magische woord is: temporiseren