Onze onderzoeks­projecten

PREDICT: Development of a diagnostic prediction tool for general practice, based on routine registration data

In dit onderzoeksproject ontwikkelen we een ondersteuningstool voor huisartsen, waarmee deze tijdens het spreekuur realtime een betere inschatting kunnen maken van de kans op een bepaalde diagnose. We gaan daarbij uit van de klacht van de patiënt en een aantal persoonlijke en contextfactoren. De ondersteuningstool geven we vorm in nauwe samenwerking met huisartsen en testen we vervolgens uit in een aantal praktijken.

• Hoofdaanvrager: Prof. dr. Henk Schers
• Projectleider: Prof. dr. Henk Schers
• Betrokken onderzoekers: Drs. Liesbeth Hunik
• Contactpersoon: Drs. Liesbeth Hunik, liesbeth.hunik@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: RTC Health data
• Looptijd: 1 dec 2020 – 1 dec 2028

 

CARE for Post-COVID

Paramedische Casemanagers in de lead: Evaluatie en optimalisatie van een Regionaal innovatief zorgpad post-COVID. Aanhoudende klachten na een COVID-19 besmetting zijn divers en worden veelal behandeld door verschillende zorgverleners. In de praktijk blijkt afstemming tussen de zorgverleners voor de begeleiding van de patiënt moeizaam te verlopen. In een recent gestarte pilot in de regio Nijmegen kunnen patiënten worden doorverwezen naar het nieuw ingerichte zorgpad ‘post-COVID’. Hierin speelt een paramedische casemanager een centrale rol. Deze is het vaste aanspreekpunt van de patiënt, analyseert de problematiek bij de patiënt, coördineert de noodzakelijke zorg en organiseert interdisciplinair overleg. De doelstelling van deze aanvraag is om dit zorgpad te evalueren door klinische uitkomstmaten, de patiënttevredenheid en de ervaringen van zorgverleners te meten. Daarnaast wordt de zorgconsumptie in kaart gebracht. Op basis van de verkregen inzichten zal daaropvolgend participerend actieonderzoek plaatsvinden waarin het zorgpad wordt geoptimaliseerd en aangepast aan patiëntbehoeften.

• Hoofdaanvrager: Prof. dr. Henk Schers
• Projectleider: dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Betrokken onderzoekers: Dr. Karolina Andralojc, Drs. Leon van Groenendael en Miriam Dohmen
• Contactpersoon: dr. Marcia Spoelder-Merkens marcia.spoelder-merkens@radboudumc.nl 
• Partners in dit onderzoek: NEO Huisartsenzorg, Coöperatie Fysiotherapie Nijmegen (CFN), Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) Nijmegen, Radboudumc longziekten, zorgverzekeraars CZ en VGZ (via VEZN)
• Looptijd: 1 sept 2023 – 1 sept 2025

 

Passende Reumaserologie

Nederlanders gaan regelmatig naar de huisarts voor klachten van het bewegingsapparaat, zoals de gewrichten. Reumaserologie is een groep bloedonderzoeken die wordt gebruikt om bepaalde antistoffen of markers in het bloed te detecteren, die kunnen wijzen op de aanwezigheid van reumatische aandoeningen, zoals reumatoïde artritis of andere auto-immuunziekten. Echter, het aanvragen van reumaserologie door de huisarts is geen passende zorg omdat het resultaat van de test geen diagnostische of therapeutische consequenties heeft binnen de huisartsenpraktijk zelf. Hierdoor is de gedachte dat het inzetten van reumaserologie in de huisartsenpraktijk zal leiden tot een hoog percentage fout-positieve uitslagen en daarmee tot onnodige diagnostiek, verwijzingen, en behandelingen. De doelstelling van dit tweejarige project is om niet-passende reumaserologie in de huisartsenpraktijk te verminderen. Hiermee voorkomen we schade voor de patiënt en blijft de focus meer op de gezondheid van de patiënt (passende zorg). Zo verbetert de kwaliteit van de regionale reumatologische zorg en voorkomen we onnodige kosten.

• Hoofdaanvrager: Prof. dr. Henk Schers
• Projectleider: Prof. dr. Henk Schers
• Betrokken onderzoekers: Prof. dr. Tijn Kool, Drs. Daisy Ermers en Drs. Ilse van Es
• Contactpersoon: Prof. dr. Henk Schers henk.schers@radboudumc.nl 
• Partners in dit onderzoek: Radboudumc Health Evidence, RTC Health data, NEO Huisartsenzorg
• Looptijd: 1 dec 2024 – 1 dec 2026

 

PINCOR

Volledige naam van dit project: Persoonsgerichte, integrale nazorg COVID-19 in de regio. In dit project dragen we bij door patiënten uit het post-covid zorgpad in Nijmegen te includeren als ‘niveau 3 van behandelcomplexiteit’ binnen PINCOR. Binnen PINCOR bepaalt de patiënt bepaalt samen met de huisarts de behandeldoelen gericht op beter functioneren en participatie in de samenleving. Afhankelijk van de ernst en complexiteit van de klachten wordt de patiënt in de opbouw van zijn functioneren begeleid vanuit de huisartspraktijk (en evt. bedrijfsarts), aangevuld met mono- of interdisciplinaire paramedische zorg, gespecialiseerde revalidatiezorg of een casemanager (zorgpad Nijmegen). Bij het ontwerp en monitoren van de gepersonaliseerde nazorg wordt gebruik gemaakt van de eerder ontwikkelde Verwijshulp en Ziektelastmeter ná corona. Focusgroepen met zorgverleners en patiënten worden ingezet bij het ontwerp van de zorgprogramma’s. Kennis over het effect van bestaande (para)medische herstelzorgprogramma’s wordt hierin verwerkt. Het effect van de persoonsgerichte nazorg wordt onderzocht in individual point of care studies. Hierbij wordt het behandelresultaat geëvalueerd op basis van de mate waarin de doelen van de patiënt worden behaald. Deelnemers houden hiervoor een digitaal dagboek bij. Op baseline en na 6 maanden worden de kwaliteit van leven, mate van participatie in de samenleving, mentaal functioneren, zorgkosten en ziekteverzuim gemeten met vragenlijsten. Bij de kostenevaluatie wordt gebruik gemaakt van data uit de Long COVID Nivel studie (ZonMw50-56300-98-6001). De ervaringen van patiënten en zorgverleners binnen het regionale COVID-19 Nazorg Netwerk worden geëvalueerd in focusgroepen.

• Hoofdaanvrager: Prof. dr. Jean Muris
• Projectleider: Prof. dr. Jako Burger
• Betrokken onderzoekers: Prof. dr. Henk Schers, dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Contactpersoon: dr. Marcia Spoelder-Merkens marcia.spoelder-merkens@radboudumc.nl 
• Partners in dit onderzoek: Maastricht University, CAPHRI, Adelante, Revalidatie Nederland, C-support, Patiëntenfederatie Nederland, LongFonds.
• Looptijd: 1 nov 2022 – 1 dec 2024

 

COVID BIJ1: Begeleiden en evalueren van regionale herstel- en nazorg bij aanhoudende klachten na COVID-19

De behandeling van mensen met aanhoudende klachten na COVID-19 vindt in Nederland primair plaats in de eerste lijn en richt zich momenteel primair op (para)medische zorg. Echter, tot op heden berust geen enkele interventie of combinatie van herstel- en nazorgbehandelingen op sterk wetenschappelijk effectiviteitonderzoek. Idealiter is deze zorg multidisciplinair ingericht, met een duidelijke coördinator, waar nodig afgestemd met de tweede/derde lijn. In deze studie volgen en evalueren we 3 tot 5 projecten die regionale zorg willen verbeteren. Wij willen samen met deze projecten leren door het delen van kennis en ervaringen en de bevindingen samen te voegen. Deze bevindingen delen we met zorgverleners, beleidsmakers en patiënten in Nederland. Daarmee kan samen vorm worden gegeven aan praktische toepassing van de herstel- en nazorg op dusdanige wijze dat duurzame implementatie ervan plaats vindt in zorg, onderwijs en beleid.

• Hoofdaanvrager: Dr. Thomas Hoogeboom
• Projectleider: Dr. Lindy Beukema (UMCG)
• Betrokken onderzoekers: Prof. dr. Henk Schers, dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Contactpersoon: dr. Marcia Spoelder-Merkens marcia.spoelder-merkens@radboudumc.nl 
• Partners in dit onderzoek: Radboudumc IQ Health, Radboudumc Health Evidence, PostCovidNL, Fysio-Z, UMCG
• Looptijd: 1 okt 2023 – 1 okt 2026

 

Post-COVID Netwerk Nederland (PCNN)

Het Post-COVID Netwerk Nederland is een nationaal samenwerkingsverband waarin patiënten, wetenschappers, zorgprofessionals en maatschappelijke partners samenwerken om wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg voor mensen met post-COVID onderling en op elkaar af te stemmen. Door deze afstemming wordt systematisch en efficiënt kennis opgebouwd die nodig is om post-COVID beter te begrijpen, een betere diagnose te stellen en betere behandelmogelijkheden te ontwikkelen. Het netwerk bevordert actief benutting van alle relevante kennis om de zorg voor mensen met post-COVID voortdurend te verbeteren. Het Post-COVID Netwerk Nederland is opgericht om in Nederland systematischer en efficiënter kennis op te bouwen over de ziekte post-COVID en om die nieuw opgebouwde kennis steeds zo snel en goed mogelijk te benutten in de zorg voor mensen met post-COVID. Het gaat om kennis over biologische processen, kennis die diagnostiek, prognose en behandelingen kan verbeteren, en kennis over de organisatie van de zorg voor alle volwassenen en kinderen met post-COVID in Nederland. Het samenwerkingsverband Post-COVID Netwerk Nederland is georganiseerd in een matrixstructuur. Er zijn 7 werkpakketten die elk verantwoordelijk zijn voor een specifiek, inhoudelijk deelgebied met dwars daaroverheen 4 platforms die verantwoordelijkheid nemen voor kwesties die voor alle werkpakketten relevant zijn. Het Radboudumc is met name betrokken bij WP2 (Real-world-data en cohorten) en WP7 (zorgpaden).

• Hoofdaanvrager: Prof. dr. Anske van der Bom (LUMC)
• Projectleider: dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Betrokken onderzoekers: dr. Marcia Spoelder-Merkens, dr. Tim Olde Hartman, Prof. dr. Henk Schers
• Contactpersoon: dr. Marcia Spoelder-Merkens marcia.spoelder-merkens@radboudumc.nl 
• Partners in dit onderzoek: 6 UMC’s, 7 Universiteiten, patiëntorganisaties, topklinische ziekenhuizen, paramedische organisaties, kennisinstellingen, zie: Post-COVID Netwerk Nederland | ZonMw
• Looptijd: 1 maart 2024 – 1 maart 2027

 

Vroegsignalering Alcohol: korte gespreksinterventie in de eerste lijn voor patiënten met alcoholproblematiek

Problematiek rondom alcoholgebruik is verantwoordelijk voor forse ziektelast, mortaliteit en maatschappelijk kosten. De huidige richtlijnen ‘stoornis in het gebruik van alcohol’ van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) heeft met name aandacht voor diagnostiek van een stoornis in het gebruik van alcohol. Het in een vroeg stadium signaleren van overmatig alcoholgebruik lijkt echter essentieel in het voorkomen van somatische, psychische en sociaal-maatschappelijke gevolgen. Internationaal is uitgebreid onderzoek gedaan naar screening en korte interventies (screening and brief intervention = SBI) in de eerstelijns gezondheidszorg en dit blijkt kosteneffectief en effectief in het reduceren van alcoholische consumpties te zijn. In dit project werken we toe naar het identificeren van klinische signalen die kunnen wijzen op overmatig gebruik van alcohol bij volwassenen die zich presenteren in de huisartspraktijk en het ziekenhuis. Dit wordt gedaan met retrospectief longitudinaal cohortonderzoek. Tevens zal er kwalitatief onderzoek worden verricht middels focusgroepen naar stimulerende of belemmerende factoren onder patiënten en zorgprofessionals uit de eerste en tweede lijn om het gesprek over alcohol gebruik aan te gaan. Daaropvolgend zal pilot en haalbaarheidsstudie van een SBI worden gedaan en wordt afgesloten met een cluster gerandomiseerd onderzoek in de eerste lijn naar de effectiviteit van voorgestelde SBI-methodiek.

• Hoofdaanvrager: Mary Janssen Van Raay
• Projectleider: dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Betrokken onderzoekers: Prof. dr. Henk Schers, Prof. Dr. Arnt Schellekens, Aäron Metselaar, Dr. Naomi Lagerweij en Lex Lemmers (Trimbos)
• Contactpersoon: Aäron Metselaar, aaron.metselaar@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: Radboudumc Psychiatrie, Trimbos Instituut, Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcohol (SVA), Maastricht UMC
• Looptijd: 1 sept 2024 – 1 sept 2029

 

LIDIAS: Leefstijl Interventie voor DepressIeve klachten met App onderSteuning   

Depressie komt veel voor en heeft een negatieve impact op het dagelijks leven van patiënten, hun naasten en de maatschappij. Diverse leefstijlinterventies in de huisartsenpraktijk laten vergelijkbare effecten zien als medicatie of cognitieve gedragstherapie. De leefstijlbenadering wordt echter weinig benut omdat er geen georganiseerd aanbod is en de verandering in symptomen niet regelmatig wordt uitgevraagd. Wij onderzoeken de (kosten)effectiviteit van een gepersonaliseerde leefstijlinterventie (PLI) bij depressie in de huisartspraktijk. Hierin worden bestaande eHealth toepassingen gericht ingezet, en wordt het beloop van symptomen regelmatig teruggekoppeld aan patiënt en behandelaar. We willen hiermee een beter en sneller herstel van de depressie bereiken. Het eerste jaar zal de interventie worden ontwikkeld en getoetst. Daarna volgt een onderzoek in meerdere huisartsenpraktijken waarin de toevoeging van de PLI wordt vergeleken met de huidige behandeling van depressie.

• Hoofdaanvrager: dr. Tim olde Hartman
• Projectleider: dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Betrokken onderzoekers: dr. Suzanne Ligthart, arts-promovendus Eline Jagtenberg
• Contactpersoon: Eline Jagenberg eline.jagtenberg@radboudumc.nl 06 529 021 32
• Partners in dit onderzoek: Radboudumc Psychiatrie, Radboudumc Leefstijlloket, Pro Persona GGZ, Patiëntorganisatie Ixta Noa, Interactive Studios, Amsterdam UMC, Universitair Medisch Centrum, Groningen HAN University of Applied Sciences.
• Looptijd: 1 maart 2024 – 1 maart 2027.

 

ETUDE: Epidemiologie van symptoomdiagnoses in de huisartspraktijk

In de huisartspraktijk blijft 30-70%, afhankelijk van de gebruikte definities, van de klachten die aan de huisarts worden gepresenteerd onverklaard en kan er geen ziektediagnose worden gesteld. Ongeveer 50% van deze patiënten herstelt volledig of verbetert, terwijl bij 10-30% van de patiënten de klachten verslechteren of chronisch worden. Het hoofddoel van dit project is het bestuderen van huidige zorgtrajecten en voorspellers van een ongunstig beloop bij patiënten die de huisarts bezoeken met aanhoudende lichamelijke klachten (ALK), door epidemiologische analyses van gedetailleerde huisartsregistratiegegevens. Ten eerste zullen we de prevalentie van een ongunstig beloop van ALK in de huisartspraktijk kwantificeren op basis van het aantal bezoeken in een zorgepisode en de duur van een zorgepisode. Ten tweede beschrijven we het diagnostisch gedrag van huisartsen bij patiënten met ALK tijdens de zorgepisodes, door de interventies te kwantificeren die de huisarts registreerde (lichamelijk onderzoek, verwijzing, medicatie etc). Ten derde bestuderen we welke factoren (zoals leeftijd, geslacht, SES, opleidingsniveau, werkstatus, reden van bezoek, comorbiditeit, medicatiegebruik, etc.) een ongunstig beloop (een lange duur van de episode of care) voorspellen bij patiënten die de huisarts bezoeken voor ALK. Ten vierde zullen we een predictiemodel voor een ongunstig beloop van ALK in de huisartspraktijk ontwikkelen en valideren.

• Hoofdaanvrager: dr. T.C. olde Hartman
• Projectleider: dr. J. Houwen
• Betrokken onderzoekers: prof. dr. Henk Schers, dr. Kees van Boven
• Contactpersoon: Asma Chaabouni asma.chaabouni@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: UMCG, USUMA (Germany).
• Looptijd: 1 oktober 2020 – 31 september 2024.

 

Stigma bij zorgverleners over somatoforme klachten en stoornissen

Patiënten met somatoforme klachten en stoornissen hebben last van stigma's en vooroordelen over de ernst van hun lijden, omdat hun symptomen niet kunnen worden toegeschreven aan een onderliggende ziekte. Patiënten ervaren een dergelijk stigma, van zorgverleners, van de algemene bevolking en sinds kort ook van andere patiënten. Artsen die een puur biomedisch model aanhangen, kunnen deze gezondheidsproblemen als niet-ziekten beschouwen, wat leidt tot verminderde wetenschappelijke interesse en mindere kwaliteit van de patiëntenzorg. Daarentegen kan een te grote nadruk van artsen op psychosociale verklaringen van invloed zijn op de manier waarop dergelijke gezondheidsproblemen publiekelijk worden waargenomen, wat leidt tot stigmatisering. Dit onderzoek richt zich op de houding van zorgverleners ten opzichte van somatoforme klachten en stoornissen om zo het bewustzijn bij zorgverleners te vergroten en het sociale stigma te verminderen. Hiermee wordt een basis gecreëerd voor het verbeteren van de medische zorg en de kwaliteit van leven van mensen met somatoforme klachten en stoornissen. De doelstellingen van dit onderzoek zijn (1) het bestuderen en verminderen van de mate van stigmatisering van patiënten met somatoforme klachten en stoornissen door artsen (zowel huisartsen als medisch specialisten); (2) leren hoe de mate van stereotype overtuigingen bij artsen kan worden beoordeeld met behulp van impliciete associatietests, vignetten, een vragenlijst of andere instrumenten; (3) stereotiepe overtuigingen bij verschillende professionals in de gezondheidszorg vergelijken; en (4) een e-learning over stigmatisering ontwikkelen en een haalbaarheidsstudie uitvoeren waarin we de effecten op het stigma en de stereotiepe overtuigingen van artsen testen.

• Hoofdaanvrager: dr. T.C. olde Hartman
• Projectleider: dr. P.L. Lucassen
• Betrokken onderzoekers: prof. dr. Sandra van Dulmen
• Contactpersoon: Brodie McGhie-Fraser brodie.mcgiefraser@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: University Medical Center Hamburg-Eppendorf (Germany), Wroclaw Medical University (Poland), De Bagagedrager (Netherlands).
• Looptijd: 1 oktober 2020 – 31 september 2024.

 

Mental Health Verbindt

Er is veel aanbod binnen de nulde lijn en eerste en tweedelijns GGZ zorg. Van de nulde lijn wordt (te) weinig gebruik gemaakt en het duurt vaak lang voordat patiënten toegang tot passende hulp vinden. Veel hulpverleners houden eigen overzichten van zorgaanbod bij, die vaak incompleet zijn en tijdrovend om bij te houden. De vertraagde of onvolledige toegang tot hulp is negatief voor patiënten, hun naasten, professionals en de samenleving als geheel. Het doel van dit project is het verbeteren van de toegang tot voorlichting en zorg voor burgers/patiënten en het ontzorgen van professionals in de regio. We ontwikkelen daarom een regionaal digitaal en bemenst platform dat dient als gezamenlijke regionale voordeur voor burgers/patiënten met psychische klachten én dat professionals uit de nulde, eerste en tweede lijn verbindt. Dit project levert kennis en inzicht op over deze onderwerpen. Andere regio’s kunnen hier gebruik van maken bij de ontwikkeling van vergelijkbare initiatieven.

• Hoofdaanvrager: Tim Olde Hartman
• Projectleider: Suzanne Ligthart en Isolde Driesen
• Betrokken onderzoeker: Isolde Driesen
• Contactpersoon: Isolde Driesen isolde.driesen@radboudumc.nl 06 500 045 07
• Partners in dit onderzoek: NEO Huisartsenzorg, Pro Persona, Ixta Noa, Gemeente Nijmegen, Sterker sociaal werk, Stichting KiBG, Vrije Universiteit Amsterdam en Topicus Zorg.
• Looptijd: 15 mei 2023 – 14 mei 2025.

 

Data-gedreven zorg in de persoonsgerichte behandeling van depressie in de huisartsenpraktijk

Patiënten met depressieve klachten krijgen van de huisarts en POH-GGZ persoonsgerichte psychologische ondersteuning en advies. Daarnaast kan een antidepressivum worden voorgeschreven of verwezen worden naar de GGZ-zorg. Bij de follow-up vindt echter over het algemeen geen gestructureerde monitoring plaats van depressieve klachten, functioneren, of het bereiken van behandeldoelen. Dit kan potentieel leiden tot suboptimale behandeling en onzekerheid bij huisarts en patiënt. Met behulp van Measurement Based Care (MBC) kan het beloop van de depressie wél regelmatig worden teruggekoppeld aan patiënt, huisarts en POH-GGZ waardoor de kwaliteit van zorg en het behandelresultaat kan verbeteren. Doelstelling van dit project is daarom om MBC door eHealth monitoring voor depressie te ontwikkelen, implementeren en evalueren in de huisartsenpraktijk. We toetsen het effect van deze interventie in een cluster-gerandomiseerde trial met MBC als toevoeging aan de behandeling volgens de NHG-standaard.

• Hoofdaanvrager: dr. Tim olde Hartman
• Projectleider: dr. Marcia Spoelder-Merkens
• Betrokken onderzoekers HAG: dr. Suzanne Ligthart
• Contactpersoon: dr. Suzanne Ligthart suzanne.ligthart@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: Radboudumc Psychiatrie, Pro Persona, Patiëntorganisatie Ixta Noa, Amsterdam UMC, Universitair Medisch Centrum Groningen, Nivel, Interactive Studios, Studio WAUD,
• HAN University of Applied Sciences.
• Looptijd: 6 januari 2025 – 6 januari 2031.

 

Ketenzorg ontketend

Diabetes mellitus (DM), COPD en hart- en vaatziekten (HVZ) behoren tot de meest voorkomende chronische aandoeningen. De huidige zorg, ketenzorg genaamd, houdt geen rekening met multimorbiditeit, d.w.z. het hebben van meerdere chronische ziekten. Ketenzorg biedt weinig ruimte voor maatwerk, vergt veel registratie en lijkt niet effectief. De druk op de zorg neemt toe door een toename van chronische patiënten. De behoefte aan een nieuw en toekomstbestendig ketenzorgmodel is groot.

• Hoofdaanvrager: Erik Bischoff
• Projectleider: Tjard Schermer
• Onderzoeker: Lena Raaijmakers
• Contactpersoon: Lena Raaijmakers lena.raaijmakers@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: NEO Huisartsenzorg, Onze Huisartsen.
• Looptijd: 1 december 2018 – 1 maart 2025.

 

EMBOSS

Mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) lijden vaker dan anderen aan chronische ziekten zoals diabetes, COPD, hartvaatziekten en hebben vaker meerdere ziekten tegelijk (multimorbiditeit). De uitkomsten van zorg zijn bij hen slechter. Zij hebben vaker beperkte gezondheidsvaardigheden. Huidige interventies voor mensen met chronische aandoeningen in de huisartsenpraktijk richten zich op het verminderen van ziektelast door medicatie, controles en leefstijladviezen. Deze interventies sluiten echter onvoldoende aan bij de specifieke problemen en behoeftes van mensen met lage SES. Een persoonsgerichte en integrale benadering kan beter passen bij deze doelgroep, mits zij betrokken wordt bij de ontwikkeling, het testen en de evaluatie. Bij een persoonsgerichte en integrale benadering staat de patiënt centraal en niet de ziekte. Samen met de patiënt wordt besproken welke problemen voor de patiënt het belangrijkste zijn en welke ondersteuning nodig is om deze problemen aan te pakken. Bij de ontwikkeling van een dergelijke interventie dient ook voldoende rekening te worden gehouden met randvoorwaarden, zoals specifieke scholing van kennis en vaardigheden bij de betrokken zorgverleners. In het EMBOSS project ontwikkelen wij in samenwerking met patiënten en drie regionale zorggroepen een persoonsgerichte en integrale aanpak specifiek voor mensen met lage SES. Ook besteden wij ruim aandacht aan bijbehorende materialen en scholing. Deze aanpak zullen wij vervolgens testen en evalueren op effecten. Deze studie draagt zo bij aan het verminderen van gezondheidsachterstanden in deze kwetsbare groep, aan het vergroten van de handelingsmogelijkheden van huisartsen bij een diverser wordende patiëntenpopulatie en aan het beter laten aansluiten van leefstijladviezen bij mensen met lage SES.

• Hoofdaanvrager: Erik Bischoff
• Projectleider: Marieke Perry
• Onderzoeker: Hester van Bommel
• Contactpersoon: Hester van Bommel hester.vanbommel@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: NEO Huisartsenzorg, Onze Huisartsen, Pharos.
• Looptijd: 1 oktober 2021 – 1 juli 2025.

 

TACTIC 1

Antipsychotica zijn medicijnen die effectief zijn bij diverse psychiatrische aandoeningen. Artsen schrijven deze middelen steeds vaker voor, ook voor andere problemen: slaapproblemen, angststoornissen en gedragsproblemen. Het beoordelen van het gebruik en de effecten vindt echter onvoldoende plaats. Mensen die langdurig een antipsychoticum gebruiken, hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Richtlijnen adviseren om bij alle mensen met antipsychotica regelmatig risicofactoren voor hart- en vaatziekten te controleren en te bespreken. Daarbij dient ook te worden beoordeeld of het antipsychoticum effectief is en of er nog een reden voor gebruik is. Niet alle mensen met een antipsychoticum zijn onder behandeling bij een psychiater. Veel mensen worden voor verdere begeleiding terugverwezen naar de huisarts wanneer ze stabiel zijn. Huisartsen zijn echter minder goed op de hoogte van de nadelen van antipsychotica dan psychiaters. Zij herhalen de medicatie zoals dat door de psychiater werd gestart zonder gerichte controles. Bovendien werken huisartsen en psychiaters nauwelijks samen wat betreft het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten waardoor patiënten tussen de wal en het schip vallen en niet gecontroleerd worden. We ontwikkelden TACTIC, een stapsgewijze interventie voor mensen met antipsychotica in de huisartsenpraktijk. Doelen zijn (i) op gestructureerde wijze het gebruik van antipsychotica evalueren en (ii) het risico op hart- en vaatziekten in kaart brengen en verlagen. In Stap 1 informeert de huisarts de patiënten en naasten tijdens een groepsbijeenkomst over TACTIC. In Stap 2 bespreekt de huisarts in een eenmalig overleg samen met de patiënt, een naaste, de psychiater en een verpleegkundige het antipsychoticagebruik. Adviezen over medicatiewijzigingen en verdere controle van het risico op hart- en vaatziekten worden vastgelegd in een individueel zorgplan. In Stap 3 nodigt de huisarts de patiënt uit voor een eerste controle om de adviezen uit het zorgplan uit te werken. Dit kan leiden tot: 1. deelname aan het al bestaande zorgprogramma voor risicovermindering van hart- en vaatziekten en 2. het verminderen of stoppen van antipsychotica of het vervangen van de huidige medicijnen door medicijnen met minder risico op hart- en vaatziekten en 3. verwijzing naar de praktijkondersteuner GGZ, de diëtist of fysiotherapeut voor verdere begeleiding. In deze studie testen wij eerst de haalbaarheid van TACTIC in twee huisartsenpraktijken. We hopen zo voldoende informatie te krijgen van zorgverleners en mensen die antipsychotica gebruiken om de interventie verder te kunnen uitvoeren.

• Hoofdaanvrager: Erik Bischoff
• Projectleider: Marion Biermans
• Onderzoeker: Kirsti Jacobs
• Contactpersoon: Esther Dalhuisen-Suurland
• Partners in dit onderzoek: Onze Huisartsen.
• Looptijd 1 november 2020 – 1 maart 2025.

 

TACTIC 2

Voor rationale zie TACTIC1. Na de TACTIC1 pilot studie evalueren we in een experiment bij 12 huisartspraktijken of TACTIC leidt tot een betere kwaliteit van leven en een lager risico op hart- en vaatziekten bij mensen met antipsychotica. Wij vergelijken die praktijken waar TACTIC wordt uitgevoerd met praktijken waar alleen de gebruikelijke zorg gegeven wordt. Ook meten wij de tevredenheid van patiënten en brengen wij de kosteneffectiviteit in kaart. Onze resultaten zullen leiden tot een kant en klaar implementatieplan voor toepassing in alle huisartsenpraktijken, zodat TACTIC beschikbaar komt voor alle mensen met antipsychotica in de Nederlandse huisartsenpraktijken.

• Hoofdaanvrager: Erik Bischoff
• Projectleider: Marion Biermans
• Onderzoeker: Karlijn Brule-Barnhoorn
• Contactpersoon: Esther Dalhuisen-Suurland
• Partners in dit onderzoek: Onze Huisartsen.
• Looptijd: 1 februari 2021 – 26 februari 2027

 

PRIORITY

Een kwart van de sterfgevallen onder ouderen vindt plaats in het ziekenhuis. In dit project van 18 maanden zoeken wij in huisartsendossiers naar risicofactoren voor ziekenhuissterfte bij ouderen. Een betere schatting van dit risico helpt de huisarts, patiënt en diens naasten bij het besluit de patiënt wel of niet naar het ziekenhuis te verwijzen. De Nationale Onderzoeksagenda Huisartsgeneeskunde onderschrijft het belang van onderzoek naar risicofactoren voor ziekenhuissterfte bij ouderen. Wij zoeken naar risicofactoren door gegevens uit huisartsendossiers te koppelen met ziekenhuisgegevens en sterftecijfers en deze te analyseren. Wij starten met het verkennen van mogelijke factoren door huisartsen en patiënten te vragen naar hun mening. Ook vragen wij hen hoe zij de resultaten willen gebruiken. Wij bouwen modellen om het overlijdensrisico zo betrouwbaar mogelijk te voorspellen. Dit doen wij met traditionele regressie analyses en technieken gebaseerd op kunstmatige intelligentie.

• Hoofdaanvrager: Erik Bischoff
• Projectleider: Marieke Perry
• Onderzoeker: Maartje Troost
• Contactpersoon: Maartje Troost maartje.troost@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: ErasmusMC, Nivel.
• Looptijd 1 januari 2024 – 1 juli 2025

 

PRIMED

In Nederland wordt de diagnose dementie vaker op een geheugenpolikliniek gesteld dan bij de huisarts. Op een geheugenpoli wordt de diagnose vaak sneller gesteld, maar het uitgebreide onderzoek op een geheugenpoli wordt vaak als belastend ervaren. Het is dus de vraag of verwijzing wel in het belang van de patiënt is. Bovendien is onderzoek op de geheugenpoli duurder. Wij denken dat voor de meeste ouderen met geheugenklachten de diagnostiek net zo goed bij de huisarts kan worden gedaan. Landelijke dementie richtlijnen adviseren dit ook. Om dit aan te tonen vragen we 294 ouderen bij wie de huisarts denkt aan dementie, om mee te doen aan het onderzoek. We loten of de oudere wordt verwezen naar de geheugenpoli, of dat de huisarts het onderzoek doet. Gedurende 2.5 jaar kijken we naar voor ouderen belangrijke uitkomsten als: dagelijks functioneren; stemming en gedrag; mantelzorger belasting; acute ziekenhuis opnames; verhuizing naar een verpleeghuis, naar zorgkosten en of de diagnose klopt.

• Hoofdaanvrager: Edo Richard
• Projectleider: Marieke Perry
• Onderzoeker/promovendus: Demi Ronner
• Contactpersonen: Irma Maassen irma.maassen@radboudumc.nl en Demi Ronner demi.ronner@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: Amsterdam UMC, LUMC, NEO Huisartsenzorg, Onze Huisartsen, Syntein, Thoon, Zorggroep Oude Ijssel.
• Looptijd 1 januari 2023 – 31 december 2027.

 

SCENario

De belangrijkste doodsoorzaken in Nederland zijn kanker, hart- en vaatziekten, dementie en longziekten. Als mensen een ongeneeslijke ziekte hebben, wordt palliatieve zorg aangeraden. Deze zorg is gericht op de wensen van de patiënt en op comfort. Als je op tijd mee begint, kan palliatieve zorg kwaliteit van leven in de laatste levensfase verbeteren en zorgkosten verlagen. Huisartsen kennen hun patiënten vaak goed en kunnen daarom geschikt om deze zorg te leveren. Maar hoe ziektes verlopen en wanneer en hoe iemand eraan zal overlijden, is moeilijk te voorspellen. Huisartsen vinden het moeilijk hiermee om te gaan. Hierdoor begint palliatieve zorg vaak pas laat. Specialistische kennis over ziektetrajecten en eindelevens scenario’s kan huisartsen helpen om palliatieve zorg op tijd te starten. Daarom ontwikkelen en testen we in dit project een netwerk model voor de uitwisseling van en samenwerking rond deze specialistische kennis, zodat deze beschikbaar wordt voor alle huisartsen.

• Hoofdaanvrager: Henk Schers
• Projectleider: Marieke Perry
• Onderzoeker: Annemiek van Eden
• Contactpersonen: Annemiek van Eden annemiek.vaneden@radboudumc.nl en Daisy Yersmer daisyermers@radboudumc.nl
• Partners in dit onderzoek: Palliatieve geneeskunde, Oncologie, NEO Huisartsenzorg.
• Looptijd: 1 september 2023 – 30 augustus 2029.