Behandeling Pacemaker implantatie

Uw opname

U kunt u zich op de afgesproken dag en tijd melden op de verpleegafdeling die u doorgekregen heeft. Wat neemt u mee voor de opname:

• uw meest recente medicijnlijst en de originele verpakking
• het patiëntenpaspoort van het Radboudumc
• kleding voor in bed en pantoffels/slippers
• toiletartikelen

Draagt u een kunstgebit, dan kunt u deze inhouden tijdens de behandeling. Dit geldt niet als de implantatie onder algehele anesthesie plaatsvindt. U krijgt een opnamegesprek met een verpleegkundige en/of zaalarts waarin u informatie krijgt over de opname en de afdeling Cardiologie. De verpleegkundige brengt u daarna naar uw kamer. Deze meet uw bloeddruk en plaatst een infuus in de linkerarm. We nemen bloed af en maken een hartfilmpje. De verpleegkundigen van de afdeling informeren u verder over de pacemaker implantatie. Blijft u nog met vragen zitten, dan kunt u een afspraak maken met de hartstimulatiespecialist.

Op de dag van de behandeling mag u ’s ochtends normaal ontbijten. Vindt de behandeling onder algehele anesthesie plaats? Dan moet u vanaf 24.00 uur nuchter blijven als de ingreep 's ochtends plaatsvindt. ‘Nuchter zijn’ betekent dat u niets mag eten en drinken voor de operatie. Uw medicijnen kunt u met water innemen. Als u in de middag uw behandeling heeft, kunt u ’s ochtends een licht ontbijt eten. De verpleegkundigen informeren u verder over de gang van zaken gedurende de dag.

Implantatie van de pacemaker

De behandeling vindt plaats op de afdeling Hartkatheterisatie en duurt ongeveer 2 uur. In de behandelkamer stapt u over op een behandeltafel, waar u nog eens kort uitleg krijgt over wat er precies gaat gebeuren. Tijdens de implantatie kunt u gewoon praten en kunt u altijd aangeven hoe u zich voelt.

Een pacemaker implantatie gebeurt meestal onder plaatselijke anesthesie, soms onder algehele anesthesie (narcose). De arts bespreekt met u wat in uw geval het beste is. Via een infuus krijgt u antibiotica en pijnstilling tegen de wondpijn. Voor de pacemaker maakt de arts onder de huid of onder de borstspier een holte. Via een ader onder het sleutelbeen worden dan 1 of 2 elektrodes naar het hart gevoerd en geplaatst. De arts sluit de elektrodes aan op de pacemaker en hij of zij sluit vervolgens de wond.

Na de behandeling

Na de behandeling adviseren we om een uur bedrust te houden. De implantatie is over het algemeen goed te verdragen.

Als u terug bent op de afdeling, sluiten we u aan aan de telemetrie om uw hartritme in de gaten te houden. Als het nodig is, krijgt u een ice-pack om de zwelling van de wond te verminderen. U kunt na verloop van tijd weer over de afdeling lopen. 

Voordat u naar huis gaat, controleert de hartstimulatiespecialist uw pacemaker. U heeft ook nog de gelegenheid om vragen te stellen. Ook ontvangt u de data van de vervolgafspraak. Meestal kunt u deze dag naar huis.

Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een afspraak mee voor controle op de pacemakerpolikliniek. Dit vindt 2 weken na de implantatie plaats. Tijdens die afspraak krijgt u tevens een pacemakerpasje.

Periodieke controle

Eén keer per jaar controleert de hartstimulatiespecialist de pacemaker. Tijdens deze controle kijkt hij of zij de kwaliteit van de batterij, de elektrode(s) en de instellingen na. Verder wordt het geheugen van de pacemaker uitgelezen en nagekeken op eventuele ritmestoornissen of meldingen. Bij de controle vraagt de hartstimulatiespecialist ook naar eventuele klachten die mogelijk verband kunnen houden met de pacemakerfunctie. Ook voert de pacemaker zelf automatisch metingen uit om de eigen functie te testen. Dit gebeurt ´s nachts en u voelt hier waarschijnlijk niets van. Als u het idee heeft dat de pacemaker niet naar behoren functioneert, kunt u altijd contact opnemen met onze afdeling.

Levensduur

De levensduur van de pacemaker is gemiddeld 10 jaar. Dit is mede afhankelijk van de instellingen van de pacemaker en hoe vaak de pacemaker moet werken. Bovendien houdt de pacemaker dag en nacht het hartritme in de gaten en verbruikt zodoende dus altijd stroom. Na verloop van enige jaren zal bij de controles van de pacemaker blijken dat de batterij leeg begint te raken. In een vroeg stadium wordt dan de pacemaker verwisseld. Hiervoor is een kleine ingreep nodig waarbij alleen de pacemaker via een incisie in de huid wordt vervangen. Als de elektrodes op dat moment goed functioneren hoeven deze niet vervangen te worden. Meestal is voor het vervangen van de pacemaker een dagopname voldoende.

Elektrische apparatuur

Uw pacemaker is gevoelig voor elektrische of magnetische velden. Over het algemeen wordt de werking van uw pacemaker slechts tijdelijk door dergelijke invloeden gehinderd. Zodra u zich weer van de bron verwijdert, of de bron uitschakelt, gaat de pacemaker weer normaal functioneren. U kunt elektrische toestellen, gereedschappen, huishoudelijke- en kantoorapparatuur gewoon blijven gebruiken als zij in goede staat van onderhoud verkeren en een goede “aarding” hebben.

Houd tenminste 30 centimeter afstand tussen uw pacemaker en de volgende bronnen van elektrische of magnetische velden:

• stereoluidsprekers die deel uitmaken van grote stereo-installaties
• magnetische staven die worden gebruikt bij luchthavenbeveiliging
• snoerloze elektrische gereedschappen met batterijvoeding, zoals schroevendraaiers, boormachines en dergelijke

De volgende apparaten zijn krachtiger dan de bovengenoemde apparaten. Houd tenminste 90 cm afstand of kom liever niet in de buurt van:

• krachtige magneten, zoals magneten die voor industriële toepassingen worden gebruikt
• motoren met een zeer hoog vermogen
• zendantennes en hoogspanningskabels
• machines voor industrieel gebruik (krachtstroomgeneratoren)

Vermijd ook dat u zich over draaiende elektromotoren (bijvoorbeeld de wisselstroomdynamo van een auto) buigt, omdat deze apparaten vaak magneten bevatten.

Luchthaven en diefstal poortjes

Poortjes voor luchthaven- en diefstalbeveiliging zijn veilig als u er in een normaal tempo doorheen loopt. Wij adviseren echter om geen gebruik te maken van luchthavenpoorten en bij de douane aan te geven dat u een pacemaker heeft. Blijf nooit lang in de nabijheid van deze poortjes stilstaan. Ook de handbediende detectiestaven die op luchthavens worden gebruikt mogen niet langdurig bij uw pacemaker worden gehouden. Als u uw pacemakerpasje aan het beveiligingspersoneel laat zien, controleren zij u handmatig.

Mobiele telefoon

• Houd tenminste 20 centimeter afstand tussen de mobiele telefoon en uw pacemaker.
• Houd de telefoon in uw zak of tas aan de lichaamszijde tegenovergesteld aan waar de pacemaker is geïmplanteerd.
• Draag de mobiele telefoon niet in uw borstzakje.
• Deze voorschriften gelden alleen voor mobiele telefoons en niet voor de draadloze huistelefoon.

Sport

Sport is gezond en een goede vrijetijdsbesteding. Overleg met uw arts wanneer u weer wilt gaan sporten. Bespreek de mogelijkheden voor het beoefenen van contactsporten met een pacemaker. Ook activiteiten die veel inspanning van u vergen kunt u het beste met uw arts bespreken. Bespreek tijdens de controle van de pacemaker uw (sportieve) activiteiten, zodat hiermee met de instellingen rekening kan worden gehouden.

Vakantie

Als u op vakantie gaat naar het buitenland kunt u zich voorbereiden op eventuele problemen met uw pacemaker. Noteer het adres van het dichtstbijzijnde ziekenhuis dat ervaring heeft met uw merk pacemaker. Deze adressen vindt u doorgaans op de internetsite van de firma van uw pacemaker of op de website van STIN.